Łódzki Botanik znalazł się w gronie jedenastu najciekawszych, wartych odwiedzenia ogrodów botanicznych w Polsce. Ranking przeprowadził National Geographic Polska, wybierając jedenaście spośród czterdziestu ogrodów botanicznych z całego kraju. Łódzki Botanik uplasował się na siódmym miejscu jako najpiękniejszy ogród, warty odwiedzenia. Organizator rankingu brał pod uwagę wygląd ogrodu oraz roślinność, którą można w nim podziwiać. Zwyciężył Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego.

Pierwszy Ogród Botaniczny w Łodzi powstał w 1929 r. na terenie Parku Źródliska I. Założony został na potrzeby nauczania przyrody w placówkach szkolnych. Na terenie ówczesnego jednohektarowego obiektu oprócz roślin prezentowano również kilkanaście gatunków zwierząt. Po zakończeniu II wojny światowej na obszarze sąsiadującym z Parkiem im. Józefa Piłsudskiego zwanego potocznie Parkiem na Zdrowiu rozpoczęto budowę ogrodu botanicznego. Integralną częścią dzisiejszego Ogrodu Botanicznego jest Palmiarnia mieszcząca się w Parku Źródliska I, w której można podziwiać kolekcję roślin egzotycznych oraz przylegający do niej Ogródek Dydaktyczny (teren pierwszego Ogrodu Botanicznego powstałego w 1929 r.). Łódzki Ogród Botaniczny jest jednym z największych ogrodów w Polsce, jego powierzchnia wynosi 67 ha oraz około 2 ha w Parku Źródliska I.

Ogród Botaniczny prowadzi swoją działalność na podstawie Decyzji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z 12 kwietnia 2013 r.

W ogrodzie prezentowane są gatunki flory rodzimej oraz liczne rośliny obcego pochodzenia. Ekspozycja podzielona jest na dziewięć działów: Ogród japoński prezentuje rośliny pochodzące z Japonii, Chin i innych krajów Dalekiego Wschodu, wiosną można podziwiać w nim piękno kwitnących magnolii i wiśni, Dział systematyki roślin zielnych, Alpinarium z różnorodnymi formacjami skalnymi m.in. z granitów czy wapieni, Skansen Roślinny składający się z trzech odrębnych kolekcji roślinnych prezentowanych na tle tradycyjnej wiejskiej zagrody, Dział kolekcji roślin ozdobnych z oryginalnymi gatunkami kwiatów, drzew i krzewów, Dział Zieleni parkowej położony w centralnej części Ogrodu, Dział flory polskiej mieszczący się na terenie dawnych szkółek miejskich, Dział roślin leczniczych i przemysłowych, w którym zgromadzono około 230 gatunków roślin szeroko stosowanych w ziołolecznictwie oraz Arboretum, największy powierzchniowo dział, w którym kolekcję drzew i krzewów rozmieszczono w układzie geograficznym, a linie podziału stanowią drogi i cieki.

Oprócz stałych ekspozycji na terenie Ogrodu organizowane są cykliczne wystawy, jedną z najpiękniejszych i najpopularniejszych jest wiosenna wystawa tulipanów, przyciągająca tłumy odwiedzających.

Dzięki różnorodności przyrodniczej oraz bogatej florze i faunie, Ogród Botaniczny w Łodzi prowadzi również działalność edukacyjną skierowaną do dzieci, młodzieży szkolnej i osób dorosłych. Pracownicy Ogrodu prowadzą zajęcia edukacyjne, warsztaty przyrodnicze i laboratoryjne oraz organizują wycieczki. Ciekawą formą edukacji są tematyczne ścieżki dydaktyczne takie jak: Nasze drzewa liściaste, Z chwastami za pan brat, Skały Ogrodu Botanicznego, Czasoprzestrzeń przyrodnicza czy Rośliny aromatyczne.

Ogród Botaniczny w Łodzi od wielu lat, czynnie uczestniczy w ochronie zagrożonych gatunków flory lokalnej województwa łódzkiego. Działania te realizuje m.in. poprzez ochronę roślin za pomocą metody ex – situ (tzn. przeniesienie gatunku do zastępczego ekosystemu). Na chwilę obecną w Ogrodzie uprawianych jest już około 50 gatunków, pozyskanych tą metodą. W celu zachowania różnorodności biologicznej, prowadzona jest wymiana rozmnożonych gatunków roślin z innymi ogrodami botanicznymi na terenie kraju.

Ogród Botaniczny w Łodzi przy współpracy z Uniwersytetem Łódzkim w 2011 i 2012 r. wydał Czerwoną księgę roślin województwa łódzkiego, w której to wskazanych zostało 100 najbardziej zagrożonych gatunków roślin.

W celu zintensyfikowania prowadzonych działań ochronnych, placówka w ramach programów unijnych stara się o pozyskanie dofinansowania na rozbudowę infrastruktury umożliwiającej rozwój dotychczas realizowanej ochrony czynnej. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020, Ogród stara się o przyznanie środków na budowę obiektu pn. zimna szklarnia, służącego do namnażania roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem. Dzięki ścisłej kontroli nad wilgotnością, temperaturą i długością dnia, będzie można wydłużyć okres wegetacji roślin, który to w znaczący sposób przyspieszy ich namnażanie.

Drugi projekt Zintegrowany system ochrony w ogrodach botanicznych wybranych gatunków roślin ginących na terenie Polski, ma być finansowany z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska 2014 – 2020. W projekcie tym łódzki Botanik uczestniczyć będzie wraz z trzema innymi ogrodami botanicznymi, wśród których beneficjentem wiodącym jest poznański Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W ramach ww. projektu ogrody botaniczne z Poznania, Lublina, Mikołowa oraz Łodzi, wspólnie opracowywać będą metody ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków, w celu wypracowania najbardziej efektywnych procedur ochronnych. W wyniku realizacji projektu objętych zostanie ochroną czynną, dwadzieścia rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków z terenu Polski. Dzięki uczestnictwu w projekcie Ogród Botaniczny w Łodzi, będzie mógł rozszerzyć zakres dotychczas prowadzonej czynnej ochrony gatunkowej oraz zyska nowe wyposażenie, które rozszerzy zakres działania posiadanego dotychczas laboratorium i pozwoli na zorganizowanie na terenie Ogrodu banku nasion przechowywanych w niskich temperaturach.